Çeşitli nedenlerle, bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından beklenilen düzeyde anlamlı farklılık gösteren çocuklar farklı gelişim gösteren çocuklar olarak ifade edilmektedir.

Gelişimlerindeki bu farklılıklar akranlarına göre daha ileri olabileceği gibi geride olabilmektedirler. Bunun yanı sıra bu bireyler olağan gelişim gösteren akranlarının herhangi bir destek/yardım almaksızın öğrendiği/edindiği pek çok beceriyi kendilerinden öğrenememektedirler. Dolayısıyla gelişimlerinin çeşitli dönemlerinde ve çeşitli gelişim alanlarında farklı gereksinimleri olabilmektedir.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocuklar
Doğuştan gelen ya da yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan karmaşık bir nörolojik gelişimsel bir bozukluktur. Otizmin, beynin yapısını ya da işleyişini etkileyen bazı sinir sistemi sorunlarından kaynaklandığı sanılmaktadır. p>

Eğer çocuğunuz, başkalarıyla göz teması kurmuyorsa, ismini söylediğinizde bakmıyorsa, söyleneni işitmiyor gibi davranıyorsa, parmağıyla ile istediği şeyi göstermiyorsa, oyuncaklarla oynamayı bilmiyorsa, akranlarının oynadığı oyunlara ilgi göstermiyorsa, bazı sözleri tekrar tekrar ve ilişkisiz ortamlarda söylüyorsa, konuşmada akranlarının gerisinde kalmışsa, sallanmak, çırpınmak gibi garip hareketleri varsa, aşırı hareketli, hep kendi bildiğince davranıyorsa, gözleri bir şeye takılıp kalıyorsa, bazı eşyaları döndürmek, sıraya dizmek gibi sıra dışı hareketler yapıyorsa, günlük yaşamındaki düzen değişikliklerine aşırı tepki veriyorsa, otizm açısından değerlendirme yapmak gerekir.

Gelişimsel Gecikmesi Olan Çocuklar
Gelişimsel gecikme, çocuğun gelişim basamaklarına göre, gerçekleşmesi gereken gelişimini zamanında tamamlayamaması ya da geç tamamlamasıdır. Gelişimsel gecikme 5 gelişim alanından birinde ya da birkaçında olabilir.

1. Bilişsel Beceriler: Biliş, dünyayı anlamlandırmamız için gereken bütün zihin süreçlerini kapsamaktadır. Düşünmek, öğrenmek, problem çözmek; bunlardan sadece birkaç tanesidir.
2. Sosyal-Duygusal Beceriler: Toplum içerisinde yaşamamızı, diğer insanlarla ilişkide olmamızı sağlayan yeteneklerdir. Bebeklerin, bakım veren kişilere gülücükleri ilk sosyal-duygusal yeteneklerdendir.
3. Konuşma ve Dil Becerileri: Dili kullanma ve anlama becerilerini içermektedir. Bebekler için babıldamak bu yetenekler içine girerken; çocuklar için kurallı cümleler kurmak, yönergeleri anlamak yine konuşma ve dil yetenekleri ile ilgilidir.
4. İnce ve Kaba Motor Becerileri: El ve parmaklardaki küçük kasların ve hareket etmek için büyük vücut kaslarının yönetilmesi ile ilgilidir. Bebeklerin çeşitli nesneleri kavraması, daha büyük çocukların çeşitli nesneleri (makas/ kalem/kaşık kullanımı) manipüle etmesi, yürüme ve zıplama bu beceriler ile ilişkilendirilmektedir.
5. Öz bakım Becerileri: Her gün tekrarlanan işleri yapmamızı sağlayan beceridir. Yemek yemek, giyinmek, duş almak gibi rutin olarak yapılan görevleri içermektedir.

Sosyal İletişim Bozukluğu Olan Çocuklar
Sosyal dil kullanımı ve iletişim becerileri ile zorluk ile karakterizedir. Bu çocuklar, öykü anlatma ya da konuşmalar kurallarını izleyerek sıradan toplumsal iletişim kurallarını izlemede zorluk çekebilir. Toplumsal bağlamla uyumsuz olacak biçimde, selamlama ve bilgi paylaşımı gibi toplumsal amaçlı iletişimde eksiklikler yaşar. Sınıfta ve farklı ortamlarda olduğundan daha değişik konuşma, çocuğa karşı, bir büyüğe karşı olduğundan daha değişik konuşma ve biçimsel dil kullanmaktan kaçınma gibi, içinde bulunulan durumla ya da dinleyen kişinin gereksinimleriyle eşleşecek biçimde iletişim biçimini değiştirmede yetersizdirler. Sırayla konuşma, yanlış anlaşıldığında yeniden söyleme ve etkileşimi düzenlemek için sözel ve sözel olmayan simgeleri nasıl kullanacağını bilme gibi konuşmanın ve anlatmanın kurallarına uymakta güçlükler. Açıkça söylenmeyeni ve dilin dolaylı ya da değişmeceli anlatımlarını anlamakta güçlükler yaşanır. Bu eksiklikle, etkin iletişimde, toplumsal katılımda, toplumsal ilişkilerde okul ya da iş başarısında, tek tek ya da bir arada, işlevsel kısıtlılığa neden olur. Belirtiler erken gelişim evresinde başlar.

Öğrenme Güçlüğü Olan Çocuklar
Yazılı ya da sözlü dili anlamak ya da kullanabilmek için gerekli olan bilgi alma süreçlerinin birinde ya da birkaçında ortaya çıkan ve dinleme, konuşma, okuma, yazma, heceleme, dikkat yoğunlaştırma ya da matematiksel işlemleri yapmada yetersizlik nedeniyle, bireyin eğitim performansının ya da sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesidir.

Okul öncesi dönem belirtileri:
Dil gelişiminde gecikmeler, konuşma bozukluğu, zayıf algısal- bilişsel yetenekler, zayıf kavram gelişimi, yetersiz motor gelişim, bellek ve dikkat problemi yaşanmaktadır.

Okul dönemine ilişkin belirtiler:

Akademik başarı: okul başarısı yaşıtlarına ve zekâsına oranla düşüktür. Bazı derslerde başarısı normal ya da normalüstü iken bazı derslerde düşüktür.

Okuma becerisi: okuma hız ve niteliği açısından yaşıtlarından geridir. Harf-ses uyumu gelişmemiştir. Bazı harflerin seslerini öğrenemez harfin şekli ile sesini birleştiremez.

Yazma Becerisi: yaşıtlarına oranla el yazısı okunaksız ve çirkindir, sınıf düzeyine göre yazı yazması yavaştır, yazarken bazı harf ve sayıları, kelimeleri ters yazar, karıştırır, yazarken bazı harfleri, heceleri atlar ya da harf/hece ekler, sınıf düzeyine göre yazılı imla ve noktalama hataları yapar. Küçük-büyük harf, noktalama, hece bölme hataları, yazarken kelimeler arasına hiç boşluk bırakmaz ya da bir kelimeyi iki-üç parçaya bölerek yazar.

Aritmetik Beceriler: aritmetikte zorlanır, dört işlemi yaparken yavaştır, parmak sayar, yanlış yapar, problemi çözüme götürecek işleme karar veremez, sayı kavramını anlamakta güçlük çeker, bazı aritmetik sembolleri öğrenmekte zorlanır, karıştırır, sınıf düzeyine göre çarpım tablosunu öğrenmekte geridir.

Çalışma Alışkanlığı: ev ödevlerini almaz, eksik alır, ev ödevlerini yaparken yavaş ve verimsizdir, ders çalışırken yavaş ve verimsizdir, ders çalışırken sık sık ara verir, çabuk sıkılır.

Organize Olma Becerisi: odası, çantası, eşyaları ve giysileri dağınıktır. Defter ve kitaplarını kötü kullanır ve yırtar, yazarken gereksiz satır atlar, boşluk bırakır, sayfanın belirli bir kısmını kullanmaz, zamanını ayarlamakta güçlük çeker, düşüncelerini organize edemez.

Oryantasyon Becerileri: sağ- sol karıştırır, yönünü bulmakta zorlanır, doğu-batı, kuzey-güney kavramlarını karıştırır. Alt-üst, ön-arka kavramlarını karıştırır, zamana ilişkin kavramları karıştırır. Gün ay, yıl, mevsim kavramlarını karıştırır. Saati öğrenmekte zorlanır.

Sıraya Koyma Becerisi: haftanın günlerini, ayları, mevsimleri doğru saysa bile aradan sorulduğunda yanıtlamakta zorluk çeker, ya da yanlış yanıtlar.

Sözel ifade becerisi: duygu ve düşüncelerini sözel olarak ifade etmekte zorlanır. Serbest konuşurken düzgün cümleler kuramaz, heyecanlanır, takılır, şaşırır, sınıfta sözel katılımı azdır, bazı harflerin seslerini doğru olarak telaffuz edemez.

Motor Beceriler: top yakalama, ip atlama gibi hareket ve oyunlarda yaşıtlarına oranla başarısızdır. Sakardır, düşer, yaralanır, istemeden bir şeyler kırar. Çatal-kaşık kullanmakta, ayakkabı-kravat bağlamakta zorlanır, ince motor becerilere dayalı işlerde zorluk çeker.